رایحه‌های عطر
رایحه ابتدایی
ترنج یا Bergamot از دسته مرکبات و نوعی نارنج است که در درختان کوتاه ترنج رشد می‌کند که چیزی بین لیمو، پرتقال و گریپ‌فروت می‌باشد. محل اصلی کشت آن در منطقه کالابریا در جنوب ایتالیا می‌باشد اما در برزیل و آرژانتین نیز کشت می‌شود. نام آن‌را از شهر Bergamo در ایتالیا که اولین بار در آنجا روغن ترنج فروخته شده و بعد از آن به سمبلی برای آن منطقه و آن شهر تبدیل شد. ترنج میوه‌ای خوردنی نیست و به خاطر روغنش کشت می‌شود و به خاطر رایحه شیرین و خنکش به طور وسیعی در عطرسازی استفاده می‌شود. روغن ترنج در چای ارل‌گری، آبنبات‌سازی و آروماتراپی (شاخه‌‌ای از طب گیاهی است که در آن از برخی روغن‌های گیاهی، به ...
پرتقال تلخ یا Bitter Orange یکی از انواع پرتقال و مرکبات و یکی از مهم‌ترین مرکبات مورد استفاده در صنعت عطرسازی مدرن است و همچنین منبع رایحه شکوفه پرتقال و روغن بهار نارنج یا Neroli نیز است. اصالتا برای شمال شرقی هند، مناطق میانی چین و میانمار است. این میوه در نقاط گرم جهان رشد می‌کند ولی با کیفیت‌ترین عصاره از پوست پرتقال تلخ تولید شده در اسپانیا و گینه گرفته می‌شود. این عرب‌ها بودند که این درخت را به اسپانیا بردند و نکته جالب آن که بعضی از درختان پرتقال تلخ در اسپانیا تا 600 سال عمر دارند. اسپانیایی‌ها نیز آن را به شمال آمریکا و فلوریدا بردند، به طوری که امروزه فلوریدا بزرگ‌ترین تولید کنن...
نارنگی بدون هسته یا Clementine نوعی نارنگی در منطقه مدیترانه و جنوب آفریقا که محققان معتقدند که دورگه‌ای از نارنگی و پرتقال است و رایحه‌ای شیرین و آروماتیک دارد.
لیمو ترش سبز یا Lime از دسته مرکبات که در جنوب آسیا، فلوریدا، مکزیک و ایتالیا کشت می‌شود و جز ترکیبات اصلی کوکاکولا است. نسبت به لیمو کم آب‌تر، شیرین‌تر و ملایم‌تر است، اما از آن قوی‌تر هست. رایحه‌ای خنک، تند و ترش دارد و همراه با لیمو در رایحه اولیه عطرها به کار می‌رود.
روغن بهار نارنج یا نرولی یا Neroli روغنی است که از شکوفه پرتقال می‌گیرند و دارای رایحه ملایم مرکبات، شهد شکوفه پرتقال، آروماتیک و کمی تلخ است.
گل یاس یا Jasmine گلی دوست‌داشتنی که رایحه‌ای خوش‌بو، قوی و منحصر به فرد دارد و از خانواده زیتونیان است. گل یاس به صورت درختچه‌ای رشد می‌کند و از ساقه آن برای تزئینات استفاده می‌شود. گونه‌های مختلفی از گل یاس در دنیا وجود دارند که دو گونه از آن‌ها یعنی Jasminum Sambac و Grandiflorum در عطرسازی به کار می‌روند. Sambac اصالتاً برای جنوب و جنوب‌شرقی آسیا یعنی هند است و به عنوان Arabian Jasmine یا یاس عربی معروف و گل ملی فیلیپین و یکی از 3 گل ملی اندونزی می‌باشد. نوع دیگر اصالتاً برای ایران، افغانستان و کشمیر است و به یاس اسپانیایی، یاس فرانسوی و یاس کاتالونیایی معروف می‌باشد. گل یاس از لحاظ...
رایحه میانی
گل یاس یا Jasmine گلی دوست‌داشتنی که رایحه‌ای خوش‌بو، قوی و منحصر به فرد دارد و از خانواده زیتونیان است. گل یاس به صورت درختچه‌ای رشد می‌کند و از ساقه آن برای تزئینات استفاده می‌شود. گونه‌های مختلفی از گل یاس در دنیا وجود دارند که دو گونه از آن‌ها یعنی Jasminum Sambac و Grandiflorum در عطرسازی به کار می‌روند. Sambac اصالتاً برای جنوب و جنوب‌شرقی آسیا یعنی هند است و به عنوان Arabian Jasmine یا یاس عربی معروف و گل ملی فیلیپین و یکی از 3 گل ملی اندونزی می‌باشد. نوع دیگر اصالتاً برای ایران، افغانستان و کشمیر است و به یاس اسپانیایی، یاس فرانسوی و یاس کاتالونیایی معروف می‌باشد. گل یاس از لحاظ...
گل فریزیا یا Freesia از خانواده زنبقیان، گلی با شکوفه‌های رنگی علی الخصوص زرد که برای تزئین باغچه‌ها و باغ‌ها به کار می‌رود و جدا از دادن زیبایی، باعث جذب پروانه‌ها و مرغان زرین پر می‌شود. این گل به افتخار Friedrich Heinrich Theodor Freese پزشک آلمانی نام‌گذاری شده است. فریزیا بر اساس رنگی که دارد، باعث ایجاد رایحه خنکی در عطر می‌شود و برگ‌ها و علف‌های آن رایحه شیرینی به عطر اضافه می‌کنند. گل‌های سفید رنگ رایحه فلفلی بیشتر و گل‌های رنگی رایحه‌ای خنک‌تر ایجاد می‌کنند. فریزیا نقش مهمی در تعدیل ترکیب و رایحه کلی عطر دارد و آن را پایدار می‌کند.
شکوفه هلو یا Peach Blossom با رنگ صورتی بسیار زیبا که رایحه ملایم گلی و کمی رایحه شیرین هلو دارد.
گل سنبل یا Hyacinth گلی از گونه پیازی از خانواده مارچوبه‌ایان که اصالتاً برای شرق مدیترانه، ترکمنستان و شمال ایران است. گلی تزیینی که امروزه هلند پیشرو در کشت آن است و به رنگ‌های قرمز، بنفش، صورتی و... موجود هست. اسم این گل ریشه یونانی دارد و به معنی گل باران است. نکته جالب درباره سنبل این است که هر رنگ آن رایحه‌ای متفاوت دارد. همچنین در حال شکوفه دادن رایحه آن ملایم گلی و هنگام رسیدن و باز شدن رایحه گلی قوی دارد. ترکیب رایحه گلی سنبل با رایحه گل‌های یاس، یلانگ یلانگ، مریم، بنفشه، نرگس و سوسن کوهی بسیار فوق‌العاده است.
گل رز یا Rose یکی از زیبا‌ترین گل‌ها و به نوعی شاه گل‌ها در دنیا است. حدود 20000 گل رز در دنیا تا‌کنون نام‌گذاری شده و از قدیم استخراج گل رز وجود داشته است. ایران از اولین مناطقی است که در آن از گل رز (گل محمدی) اسانس استخراج می‌کردند و رازی جز اولین نفرات به حساب می‌آید. در عربستان و سوریه نیز از قرن‌ها پیش این کار مرسوم بوده و طائف در عربستان و دمشق در سوریه مرکز این کار بوده است. واژه Attar در زبان انگلیسی که به معنی گل سرخ است از واژه عربی عطر گرفته شده که در زمان‌های قدیم به همان اسانس استخراج شده از گل رز می‌گفتند. واژه Rose از زبان لاتین و کلمه Rosa وارد زبان انگلیسی وارد شده و ریشه...
گل بنفشه یا Violet که به آن بنفشه شیرین نیز می‌گویند در منطقه مدیترانه و آسیای صغیر رشد می‌کند. بنفشه از قدیم به خاطر رایحه شیرین و گلی و به خاطر خواص درمانی در درمان بیماری‌های سرما‌خوردگی، آسم، دردهای مفصلی و عفونت‌ها معروف است. بنفشه نماد آتن در باستان و یکی از گل‌های مورد علاقه ناپلئون بناپارت بوده و در قرن 19 عطر آن بسیار محبوب بوده است. از برگ‌های بنفشه نیز در عطرسازی استفاده می‌شود و رایحه‌ای متفاوت از خود بنفشه دارد. بنفشه از گروه رایحه‌های گلی است و رایحه‌ای پودری، شیرین، چوبی و گلی دارد.
اسپرک یا Mignonette نوعی میخک از منطقه مدیترانه با رنگ سبز مایل به سفید است. از گروه رایحه گل‌ها که رایحه‌ای دلپذیر، بسیار شیرین شبیه به بنفشه و کمی رایحه میوه‌ای دارد.
رزماری یا Rosemary از گروه رایحه‌های گیاهی و سبز است و رایحه‌ای گیاهی و نعنایی دارد.
گشنیز یا Coriander از دسته رایحه‌های ادویه‌ای دارای رایحه گیاهی، چوبی و فلفلی است و جهت تقویت کردن رایحه اولیه و میانی عطر به کار می‌رود. گشنیز به‌خوبی با ترنج، فلفل سیاه، دارچین، راوید مریم‌گلی، زنجبیل، گریپ فروت، لیمو، جوز هندی، خس خس، گل یلانگ یلانگ، روغن بهار نارنج و پرتقال ترکیب می‌شود و در آروماتراپی (شاخه‌‌ای از طب گیاهی است که در آن از برخی روغن‌های گیاهی، به صورت استنشاقی یا موضعی استفاده می‌شود) نیز بکار می‌رود.
جوز هندی یا Nutmeg میوه درخت همیشه سبز Myristica fragrans است. جوز هندی از گروه رایحه ادویه‌ها که رایحه‌ای شیرین، فلفلی و تند دارد و برای ایجاد رایحه فلفلی شرقی است و نسبت به میخک، وانیل و دارچین برتر است و مناسب برای عطرهای مردانه و عطرهای ملایم چوبی می‌باشد.
درست خواندید، از رایحه دریایی یا آب دریا در ترکیب عطر استفاده می‌شود. رایحه های دریایی یا Sea Notes یا Marine Note رایحه‌ای است که حس خنکی، تازگی و آب نمکی دریا را القا می‌کند و برای ایجاد خنکی در عطرهای مردانه و عطرهایی که مخصوص استفاده در روزهای گرم تابستان می‌باشند، استفاده می‌شود. رایحه‌های دریایی معمولا در رایحه اولیه عطرها برای ایجاد خنکی و تازگی در شروع عطر به کار می‌روند و معمولا با دیگر ترکیبات خنک و مرکبات ترکیب می‌شوند.
از نمک دریایی و گیاهان دریایی نیز در ترکیب عطرها استفاده می‌شود که در مقالات بعدی به آن‌ها خواهیم پرداخت. دقت کنید که رایحه آب با آب دریا به خاطر وجود نمک فرق...
کالون یا Calone ترکیبی شیمیایی و مصنوعی که یادآور رایحه مرطوب و آبی طالبی یا هندوانه است و از سال 1990 برای افزایش و ماندگاری رایحه آبی و دریایی در عطرهایی مانند Acqua Di Gio و Cool Water که این رایحه در آن‌ها غالب است، به‌کار می‌رود.
رایحه پایانی
چوب سدر یا Cedar Wood درختی همیشه سبز از خانواده درختان کاج است که اصالتا برای منطقه هیمالیا و مدیترانه می‌باشد. ارتفاع این درخت در بعضی مناطق به 40 متر می‌رسد و چوب آن به دلیل رایحه آروماتیک زیاد، دافع بید و حشرات می‌باشد. به همین دلیل، بسیاری از کمد و صندوقچه‌های چوبی را از چوب سدر می‌سازند. درخت سدر برگ‌های سوزنی و گل‌های زرد دارد و پوست آن بسته به نوع درخت می‌تواند قرمز یا قهواه‌ای باشد. این درخت بسته به رنگ میوه مخروطی‌اش به انواع مختلف تقسیم می‌شود. درخت‌های سدر حقیقی و باستانی متعلق به شمال آفریقا، کوه‌های آسیا هستند و در لبنان، کوه‌های اطلس و هیمالیا پیدا می‌شوند. درخت‌های سدر لبنا...
چوب بلوط یا Oak از گروه رایحه‌های چوبی که رایحه‌ای خشک، تلخ و چوبی دارد.
نعنا هندی یا Patchouli گیاهی با ارتفاع حدود 60 سانتی متر تا 1 متر که از خانواده نعنا است و عمدتاً در هند می‌روید. نام این گیاه از زبان تمیل (Tamil) و از کلمه Pathai که به معنی سبز است، گرفته شده و رایحه‌ای شیرین و چوبی دارد.
عنبر یا Amber از دسته رایحه‌های حیوانی است که دارای رایحه شیرین و گرم و رایحه اصلی گروه عطرهای شرقی است. عنبر باعث پایداری عطر نیز می‌گردد.
مشک یا Musk از گروه رایحه‌های حیوانی که باعث پایداری و رایحه گرم در عطر می‌شود. مشک در قدیم از آهوی تبتی گرفته می‌شد اما اکنون به صورت شیمیایی تهیه می‌شود. مشک به عنوان پایدارساز در تمام عطرها و معمولا در رایحه پایانی استفاده می‌شود. مشک شدت تبخیر رایحه‌های اصلی را کم کرده و باعث ماندگاری بیشتر عطر می‌گردد.
