رایحههای عطر
رایحه ابتدایی
ترنج یا Bergamot از دسته مرکبات و نوعی نارنج است که در درختان کوتاه ترنج رشد میکند که چیزی بین لیمو، پرتقال و گریپفروت میباشد. محل اصلی کشت آن در منطقه کالابریا در جنوب ایتالیا میباشد اما در برزیل و آرژانتین نیز کشت میشود. نام آنرا از شهر Bergamo در ایتالیا که اولین بار در آنجا روغن ترنج فروخته شده و بعد از آن به سمبلی برای آن منطقه و آن شهر تبدیل شد. ترنج میوهای خوردنی نیست و به خاطر روغنش کشت میشود و به خاطر رایحه شیرین و خنکش به طور وسیعی در عطرسازی استفاده میشود. روغن ترنج در چای ارلگری، آبنباتسازی و آروماتراپی (شاخهای از طب گیاهی است که در آن از برخی روغنهای گیاهی، به ...
اسطوخودوس یا Lavender گلی دوستداشتنی، سردهای مشتمل از ۲۵ تا ۳۰ گونه مختلف از دسته گیاهان گلدار و از خانواده نعناعیان میباشد. اسطوخودوس گلهای کوچک خوشهای آبی یا قرمز سیر تا بنفش دارد و ارتفاعش در حدود ۳۰ تا ۶۰ سانتیمتر است که در محیط های سنگی آفتابی رشد می کند و اصالتا برای منطقه مدیترانه و کوههای شمال اسپانیا است. گلهای این گیاه جاذب زنبور عسل بوده و عسل مرغوبی از آن تولید میشود.
خواص درمانی این گل فوقالعاده بسیار است و در آروماتراپی (شاخهای از طب گیاهی است که در آن از برخی روغنهای گیاهی، به صورت استنشاقی یا موضعی استفاده میشود) برای بیخوابی استفاده میشود. اسطوخودوس در آشپزی...
گل فریزیا یا Freesia از خانواده زنبقیان، گلی با شکوفههای رنگی علی الخصوص زرد که برای تزئین باغچهها و باغها به کار میرود و جدا از دادن زیبایی، باعث جذب پروانهها و مرغان زرین پر میشود. این گل به افتخار Friedrich Heinrich Theodor Freese پزشک آلمانی نامگذاری شده است. فریزیا بر اساس رنگی که دارد، باعث ایجاد رایحه خنکی در عطر میشود و برگها و علفهای آن رایحه شیرینی به عطر اضافه میکنند. گلهای سفید رنگ رایحه فلفلی بیشتر و گلهای رنگی رایحهای خنکتر ایجاد میکنند. فریزیا نقش مهمی در تعدیل ترکیب و رایحه کلی عطر دارد و آن را پایدار میکند.
گل رز یا Rose یکی از زیباترین گلها و به نوعی شاه گلها در دنیا است. حدود 20000 گل رز در دنیا تاکنون نامگذاری شده و از قدیم استخراج گل رز وجود داشته است. ایران از اولین مناطقی است که در آن از گل رز (گل محمدی) اسانس استخراج میکردند و رازی جز اولین نفرات به حساب میآید. در عربستان و سوریه نیز از قرنها پیش این کار مرسوم بوده و طائف در عربستان و دمشق در سوریه مرکز این کار بوده است. واژه Attar در زبان انگلیسی که به معنی گل سرخ است از واژه عربی عطر گرفته شده که در زمانهای قدیم به همان اسانس استخراج شده از گل رز میگفتند. واژه Rose از زبان لاتین و کلمه Rosa وارد زبان انگلیسی وارد شده و ریشه...
رایحه شکوفه پرتقال یا Orange Blossom از دسته رایحه گلهای سفید که رایحهای خنک و شیرین از شکوفههای درخت پرتقال تلخ دارد. شکوفه پرتقال در عروسیهای چین باستان استفاده میشده و استفاده از آن شگون داشته است. این رایحه به خوبی با رایحه مرکبات ترکیب شده، به ماندگاری عطر کمک کرده و در اکثر دستههای عطر استفاده میشود.
باریجه یا Galbanum نوعی صمغ رزینی زرد و قهوهای از گیاهان مرکزی ایران که از گیاهی شبیه انقوزه گرفته میشود و مصرف طبی دارد. رایحهای تلخ و مشک مانند دارد و در صنعت عطرسازی خاص و ارزشمند است.
رایحه میانی
گل یاس یا Jasmine گلی دوستداشتنی که رایحهای خوشبو، قوی و منحصر به فرد دارد و از خانواده زیتونیان است. گل یاس به صورت درختچهای رشد میکند و از ساقه آن برای تزئینات استفاده میشود. گونههای مختلفی از گل یاس در دنیا وجود دارند که دو گونه از آنها یعنی Jasminum Sambac و Grandiflorum در عطرسازی به کار میروند. Sambac اصالتاً برای جنوب و جنوبشرقی آسیا یعنی هند است و به عنوان Arabian Jasmine یا یاس عربی معروف و گل ملی فیلیپین و یکی از 3 گل ملی اندونزی میباشد. نوع دیگر اصالتاً برای ایران، افغانستان و کشمیر است و به یاس اسپانیایی، یاس فرانسوی و یاس کاتالونیایی معروف میباشد. گل یاس از لحاظ...
گل یلانگ یلانگ یا Ylang-Ylang اصالتاً برای جنوب شرق آسیا است و در مناطق گرمسیری بهتر رشد میکند. این درخت هم به حالت درخت مو و هم به حالت درخت ایستا میتواند رشد کند. گل یلانگ 6 گل پر با رنگ زرد و سبز دارد. درخت یلانگ رشد بسیار کندی دارد به طوری که 7 تا 10 سال طول میکشد تا درخت به اندازه کافی گل دهد و به ارتفاع مناسب برسد. گل یلانگ در ابتدا گلبرگهای سبز رنگ دارد و در این حالت رایحه ضعیفی دارد، هرچه میگذرد گلبرگها زردتر میشوند و رایحه آنها قویتر میشود. بهترین حالت چیدن گلها زمانی است که زردی گلبرگها کمی به سرخی بزند و نکته جالب آن که گلها در صبح روغن بهتری دارند و بهتر است، صب...
گل رز یا Rose یکی از زیباترین گلها و به نوعی شاه گلها در دنیا است. حدود 20000 گل رز در دنیا تاکنون نامگذاری شده و از قدیم استخراج گل رز وجود داشته است. ایران از اولین مناطقی است که در آن از گل رز (گل محمدی) اسانس استخراج میکردند و رازی جز اولین نفرات به حساب میآید. در عربستان و سوریه نیز از قرنها پیش این کار مرسوم بوده و طائف در عربستان و دمشق در سوریه مرکز این کار بوده است. واژه Attar در زبان انگلیسی که به معنی گل سرخ است از واژه عربی عطر گرفته شده که در زمانهای قدیم به همان اسانس استخراج شده از گل رز میگفتند. واژه Rose از زبان لاتین و کلمه Rosa وارد زبان انگلیسی وارد شده و ریشه...
گل یاسمن یا Gardenia گلی تزئینی و بسیار زیبا با گلهای سفید معطر که نامش از گیاهشناس آمریکایی Dr Alexander Garden گرفته شده است. گلی که در شرق دور، در هند و چین میروید، مانند گل یاس که به طور سنتی به چای اضافه میشود. گلی سمبل عشق، توازن و ظرافت که متأسفانه تاکنون به صورت طبیعی از آن روغنی استخراج نشده است و در عطرسازی فقط به صورت گل خشک رایحه آن استخراج شده است. گل یاسمن از گروه رایحه گلهای سفید که دارای رایحه گلی، شیرین و کمی آروماتیک شبیه به گل یاس است.
رایحه پایانی
دانه تونکا یا Tonca Bean دانههای درخت Dipteryx Odorata (درخت گل از خانواده نخود فرنگی که در آمریکای مرکزی میروید و گلهای زیبایی دارد) میباشد که مشکی و قهوهای رنگ، چروکیده و ظاهری شبیه بادام دارند. اولین بار در سال 1973 به فرانسه برده شد و مورد استفاده قرار گرفت. دانه تونکا خصوصیات وانیل را دارد و طعمی شبیه به دارچین، زعفران، بادام و میخک خشک شده دارد. جز فلفلها است اما از لحاظ رایحه در دسته شرقی قرار دارد و به خوبی با تنباکو، عنبر، اسطوخودوس، پوست لیمو، گل رز، چوب صندل سفید و نعنا هندی ترکیب میشود.
چوب سدر یا Cedar Wood درختی همیشه سبز از خانواده درختان کاج است که اصالتا برای منطقه هیمالیا و مدیترانه میباشد. ارتفاع این درخت در بعضی مناطق به 40 متر میرسد و چوب آن به دلیل رایحه آروماتیک زیاد، دافع بید و حشرات میباشد. به همین دلیل، بسیاری از کمد و صندوقچههای چوبی را از چوب سدر میسازند. درخت سدر برگهای سوزنی و گلهای زرد دارد و پوست آن بسته به نوع درخت میتواند قرمز یا قهواهای باشد. این درخت بسته به رنگ میوه مخروطیاش به انواع مختلف تقسیم میشود. درختهای سدر حقیقی و باستانی متعلق به شمال آفریقا، کوههای آسیا هستند و در لبنان، کوههای اطلس و هیمالیا پیدا میشوند. درختهای سدر لبنا...
خزه بلوط یا Oakmoss گونهای از گلسنگها است که در نیمکره شمالی، مخصوصاً در جنوب و مرکز اروپا، علیالخصوص فرانسه، خانه عطرسازی دنیا میروید. رایحه و ترکیبی معمول در عطرهای دسته سرخسی و شیپره است و جدا از پایدارسازی عطر، رایحهای خاکی - آروماتیک و جنگل مانند به عطر میدهد. بلوط نیز چوب بسیار خوبی دارد و دارای تند و تیز آروماتیک است.
چوب صندل سفید یا Sandalwood که دارای رایحه کلاسیک و شرقی چوب و شیر (شیرین و چوبی) که ملایم و قوی است، میباشد. صندل سفید از گونه درختان صندل میباشد که جز ترکیبات مهم و باارزشی در عطرسازی میباشد و دارای چوبی سخت و زردرنگ است. تاریخچه آن به 4000 سال قبل و به کشورهای هند، یونان، مصر و روم برمیگردد. در ساختن معابد از آن استفاده میشده و در مصر، مردم از آن در مومیایی کردن انسانها استفاده میکردهاند.
نعنا هندی یا Patchouli گیاهی با ارتفاع حدود 60 سانتی متر تا 1 متر که از خانواده نعنا است و عمدتاً در هند میروید. نام این گیاه از زبان تمیل (Tamil) و از کلمه Pathai که به معنی سبز است، گرفته شده و رایحهای شیرین و چوبی دارد.