رایحههای عطر
رایحه ابتدایی
ترنج یا Bergamot از دسته مرکبات و نوعی نارنج است که در درختان کوتاه ترنج رشد میکند که چیزی بین لیمو، پرتقال و گریپفروت میباشد. محل اصلی کشت آن در منطقه کالابریا در جنوب ایتالیا میباشد اما در برزیل و آرژانتین نیز کشت میشود. نام آنرا از شهر Bergamo در ایتالیا که اولین بار در آنجا روغن ترنج فروخته شده و بعد از آن به سمبلی برای آن منطقه و آن شهر تبدیل شد. ترنج میوهای خوردنی نیست و به خاطر روغنش کشت میشود و به خاطر رایحه شیرین و خنکش به طور وسیعی در عطرسازی استفاده میشود. روغن ترنج در چای ارلگری، آبنباتسازی و آروماتراپی (شاخهای از طب گیاهی است که در آن از برخی روغنهای گیاهی، به ...
زنجبیل یا Ginger گیاهی با 1000 گونه که اصالتاً برای جنوب شرقی آسیا، چین و شرق هند است و در آشپزی، زیبایی، عطرسازی و پزشکی کاربرد دارد و به طور مثال در غذای سنتی کره جنوبی یعنی Kimchi نقش ویژهای دارد اما چای زنجبیل معروفترین کاربرد آن در آسیاست. رایحهای تند و تیز دارد و با رایحههای چوبی، وانیل و رایحه مرکبات به خوبی همخوانی داشته و در بسیاری از عطرها استفاده شده میشود.
هل یا Cardamom از دسته ادویهها و خانواده زنجبیلیان یکی از ادویههای باستانی در دنیا و سومین ادویه گران بعد از زعفران و وانیل است. هل اصالتا برای جنگلهای جنوب شرقی هند است، اما امروزه در سری لانکا، گواتمالا، هند، چین، تانزانیا، السالوادور، ویتنام، لائوس و کامبوج (هل در مناطق گرمسیری و جنگلهای انبوه میروید) نیز رشد میکند. در مصر باستان از هل در عطرسازی، سوزاندن برای بوی خوش و سفید کردن دندانها استفاده میشده، در حالی که در روم باستان برای درمان معده درد استفاده شده است. دو نوع هل در دنیا وجود دارد: هل سبز کوچک که رایج است و هل قرمز مشکی بزرگ که جز آسیا در استرالیا نیز میروید. هل طعمی ...
دارچین یا Cinnamon از گروه رایحه ادویهها که از ساقه بیرونی درختان دارچین به دست میآید. کلمه دارچین ریشهای عربی عبری دارد و برای قرنها استفاده شده است به طوری که مصریها 2000 سال قبل از میلاد مسیح از آن استفاده میکردند اما اصالتاً این ادویه برای چین است. دارچین امروزه در هندوستان، برزیل، ماداگاسکار، سریلانکا، چین، ویتنام، اندونزی و منطقه کارائیب به طور وسیع کشت میشود. دارچین رایحهای شیرین، گرم و کمی تلخ دارد.
رایحه میانی
گل یاس یا Jasmine گلی دوستداشتنی که رایحهای خوشبو، قوی و منحصر به فرد دارد و از خانواده زیتونیان است. گل یاس به صورت درختچهای رشد میکند و از ساقه آن برای تزئینات استفاده میشود. گونههای مختلفی از گل یاس در دنیا وجود دارند که دو گونه از آنها یعنی Jasminum Sambac و Grandiflorum در عطرسازی به کار میروند. Sambac اصالتاً برای جنوب و جنوبشرقی آسیا یعنی هند است و به عنوان Arabian Jasmine یا یاس عربی معروف و گل ملی فیلیپین و یکی از 3 گل ملی اندونزی میباشد. نوع دیگر اصالتاً برای ایران، افغانستان و کشمیر است و به یاس اسپانیایی، یاس فرانسوی و یاس کاتالونیایی معروف میباشد. گل یاس از لحاظ...
گل شمعدانی یا Geranium که گیاه آن دارای 400 گونه میباشد، گلی است که در تمام مناطق آب و هوایی مخصوصا در شرق مدیترانه رشد میکند. این گیاه به دلیل داشتن گلهای زیبا مورد توجه است، اما بعضی آنها رایحه آروماتیک دلنشینی دارند و رایحه پرتغال، گل رز، سیب و نعنا مانند دارند. شکوفههای شمعدانی میتوانند قرمز، صورتی و بنفش باشند ولی به طور معمول گلهای سفید و نارنجی با کمی صورتی دارند. این گیاه اصالتا برای جنوب آفریقا میباشد و در سال 1690 به اروپا برده شد. نام آن ریشه لاتین و به معنی بویایی قوی میباشد. روغن گل شمعدانی و برگ آن برای کرمهای پوستی و عطرسازی تقطیر میشوند. گل شمعدانی بر اساس منطقه...
گل یلانگ یلانگ یا Ylang-Ylang اصالتاً برای جنوب شرق آسیا است و در مناطق گرمسیری بهتر رشد میکند. این درخت هم به حالت درخت مو و هم به حالت درخت ایستا میتواند رشد کند. گل یلانگ 6 گل پر با رنگ زرد و سبز دارد. درخت یلانگ رشد بسیار کندی دارد به طوری که 7 تا 10 سال طول میکشد تا درخت به اندازه کافی گل دهد و به ارتفاع مناسب برسد. گل یلانگ در ابتدا گلبرگهای سبز رنگ دارد و در این حالت رایحه ضعیفی دارد، هرچه میگذرد گلبرگها زردتر میشوند و رایحه آنها قویتر میشود. بهترین حالت چیدن گلها زمانی است که زردی گلبرگها کمی به سرخی بزند و نکته جالب آن که گلها در صبح روغن بهتری دارند و بهتر است، صب...
گل رز یا Rose یکی از زیباترین گلها و به نوعی شاه گلها در دنیا است. حدود 20000 گل رز در دنیا تاکنون نامگذاری شده و از قدیم استخراج گل رز وجود داشته است. ایران از اولین مناطقی است که در آن از گل رز (گل محمدی) اسانس استخراج میکردند و رازی جز اولین نفرات به حساب میآید. در عربستان و سوریه نیز از قرنها پیش این کار مرسوم بوده و طائف در عربستان و دمشق در سوریه مرکز این کار بوده است. واژه Attar در زبان انگلیسی که به معنی گل سرخ است از واژه عربی عطر گرفته شده که در زمانهای قدیم به همان اسانس استخراج شده از گل رز میگفتند. واژه Rose از زبان لاتین و کلمه Rosa وارد زبان انگلیسی وارد شده و ریشه...
رایحه پایانی
دانه تونکا یا Tonca Bean دانههای درخت Dipteryx Odorata (درخت گل از خانواده نخود فرنگی که در آمریکای مرکزی میروید و گلهای زیبایی دارد) میباشد که مشکی و قهوهای رنگ، چروکیده و ظاهری شبیه بادام دارند. اولین بار در سال 1973 به فرانسه برده شد و مورد استفاده قرار گرفت. دانه تونکا خصوصیات وانیل را دارد و طعمی شبیه به دارچین، زعفران، بادام و میخک خشک شده دارد. جز فلفلها است اما از لحاظ رایحه در دسته شرقی قرار دارد و به خوبی با تنباکو، عنبر، اسطوخودوس، پوست لیمو، گل رز، چوب صندل سفید و نعنا هندی ترکیب میشود.
خس خس یا Vetiver جز رایحه های چوبی و شرقی عصارهای در عطرسازی است، که از گیاهان و علفهای شرقی که در زیر درختان میروید، گرفته میشود. خسخس گیاهی از خانواده علفیان و اصالتا برای جنوب هند، اندونزی و سریلانکا میباشد و معمولا در مناطق مرطوب و باتلاقی و شرایط سخت میروید. از این عصاره در ترکیب عطرهای نیش یا Niche و عطرهای مردانه بیشتر استفاده میشود.
خنک و تند بودن، دادن طراوت و افزایش خنکی در رایحه مرکبات و پایدارسازی رایحههای فرار در عطر از ویژگیهای این عصاره میباشد. خسخس رایحهای خنک، تند و کمی تلخ دارد و بوی آن مانند چوب، شکلات تلخ و بوی سیگار میباشد. در قدیم از خسخس و ریشههای آ...
خزه بلوط یا Oakmoss گونهای از گلسنگها است که در نیمکره شمالی، مخصوصاً در جنوب و مرکز اروپا، علیالخصوص فرانسه، خانه عطرسازی دنیا میروید. رایحه و ترکیبی معمول در عطرهای دسته سرخسی و شیپره است و جدا از پایدارسازی عطر، رایحهای خاکی - آروماتیک و جنگل مانند به عطر میدهد. بلوط نیز چوب بسیار خوبی دارد و دارای تند و تیز آروماتیک است.
چوب صندل سفید یا Sandalwood که دارای رایحه کلاسیک و شرقی چوب و شیر (شیرین و چوبی) که ملایم و قوی است، میباشد. صندل سفید از گونه درختان صندل میباشد که جز ترکیبات مهم و باارزشی در عطرسازی میباشد و دارای چوبی سخت و زردرنگ است. تاریخچه آن به 4000 سال قبل و به کشورهای هند، یونان، مصر و روم برمیگردد. در ساختن معابد از آن استفاده میشده و در مصر، مردم از آن در مومیایی کردن انسانها استفاده میکردهاند.
نعنا هندی یا Patchouli گیاهی با ارتفاع حدود 60 سانتی متر تا 1 متر که از خانواده نعنا است و عمدتاً در هند میروید. نام این گیاه از زبان تمیل (Tamil) و از کلمه Pathai که به معنی سبز است، گرفته شده و رایحهای شیرین و چوبی دارد.
دود معطر یا بخور خوشبو یا Incense که در لاتین به معنی To Burn دود ناشی از سوزاندن مواد معطر و آروماتیک است. در مراسمهای مذهبی و آروماتراپی (شاخهای از طب گیاهی است که در آن از برخی روغنهای گیاهی، به صورت استنشاقی یا موضعی استفاده میشود) برای ایجاد حالتی خوب و پوشاندن بوهای بد استفاده میشود. دود معطر در تمام فرهنگها و تاریخها وجود داشته، جایی که از سوزاندن برگها، گلها، عسل، چوبها و... برای ایجاد آن استفاده میشده است، اما اصالتاً برای مصر باستان جایی که از صمغ و شیرههای درختان برای ایجاد دود معطر استفاده میشده است. از دود معطر در درمان ترس، اضطراب و استرس و تلطیف فضا جهت آرامش ...
مشک یا Musk از گروه رایحههای حیوانی که باعث پایداری و رایحه گرم در عطر میشود. مشک در قدیم از آهوی تبتی گرفته میشد اما اکنون به صورت شیمیایی تهیه میشود. مشک به عنوان پایدارساز در تمام عطرها و معمولا در رایحه پایانی استفاده میشود. مشک شدت تبخیر رایحههای اصلی را کم کرده و باعث ماندگاری بیشتر عطر میگردد.